JavaScript

JavaScript je programski jezik poput mnogih drugih, ali se izdvaja upotrebom za realizaciju programske podrške koja se koristi na Internetu, kako na strani klijenta tako i na strani servera.

Uvod u JavaScript

Osnove programiranja JavaScriptom ne razlikuju se bitno od osnova programiranja u programskom jeziku C ili nekom drugom jeziku. Ipak, često se pojavljuju nedoumice prilikom spominjanja Jave i JavaScripta.

JavaScript i Java

JAVA je programski jezik koji je razvila tvrtka Sun Microsystems. Java je jezik čiji se izvorni kod postupkom kompajliranja pretvara u binarni oblik.

JavaScript je jezik koji je orginalno razvila firma Netscape pod nazivom LiveScript.

JavaScript je interpreterski orijentisan jezik. Java i JavaScript su dva potpuno različita programska jezika uprkos sličnosti u nazivu jezika. Svi programski jezici, pa i ova dva, imaju neke sličnosti.

JavaScript trenutno je jedini jezik za pisanje skripta koji podržavaju svi popularni web pretrživači.

Netscape Navigator podržava samo JavaScript dok Microsoft Internet Explorer podržava i JavaScript i VBScript.

JavaScript može se koristiti i za pisanje skripta na strani servera.

Interpreteri i kompajleri

Prije definisanja razlika između interpretiranih i kompajliranih programa, potrebno je definisati pojam izvorni kod.

Izvorni kod je niz naredbi napisanih u tekstualnom obliku od kojih je sačinjen program. Svi programski jezici kreću od izvornog koda koji se tada u zavisnosti od jezika interpretira ili kompajlira.

Jezici koji izvorni kod interpretiraju u pravilu su jednostavniji za programiranje, a sporiji prilikom izvođenja.

Svaki put prilikom izvođenja potrebno je intrepretirati kod, i to liniju po liniju u zavisnosti od toka izvršavanja programa.

Tok programa određen je grananjem i petljama koje se izvršavaju u programu.

Jezici koji kompajliraju kod, uobičajeno imaju složeniju sintaksu i zahtijevaju striktno poštivanje pravila prilikom programiranja. Kod ovako orijentisanih jezika prvo je potrebno ispisati izvorni kod, a nakon toga predati ga kompajleru koji kao rezultat daje izvršni kod u binarnom obliku.

Na Windows platformi izlaz iz kompajlera najčešće ima nastavak .exe. Izvršni program koji generiše kompajler obično je moguće izvoditi na tačno određenoj platformi (operativnom sistemu).

Značajna prednost za programera je činjenica da izvorni kod nije čitljiv nakon kompajliranja, a druga je prednost što prestaje biti bitno u kojem je programskom jeziku pisan neki program.

JAVA je jezik koji iz izvornog koda kompajliranjem dolazi do izvršnog koda koji ne ovisi o platformi (operativnom sistemu) na kojoj će se program izvršavati.

Nezavisnost o platformi osigurava pretraživač preko JAVA Virtual Machine i interpretera za JavaScript. Iz ovoga je lako zaključiti kako je vrlo bitno za koji se pretraživač pišu skripti.

JavaScript može proširiti korisnost web stranica u odnosu na one stranice koje se oslanjaju samo na HTML. Upotrebom JavaScripta moguće je provjeravati tačnost unosa podataka od strane korisnika, kreirati zanimljive efekte i otvarati prozore koji će se pojaviti kada se dogodi (okine, eng. triggers) neki od predefinisanih događaja. Ako se JavaScript kombinuje sa CSS-om, tada se dobija stranica koja je poznata pod nazivom Dinamična HTML stranica.

O JavaScriptu

JavaScript je interpreterski orijentisan programski jezik koji je moguće uključiti u HTML dokument (web stranicu). Pojam interpreterski orijentisan znači da će se u pretraživač učitati cijela stranica, a JavaScript kod će se izvršiti po okidanju nekog događaja. Za vrijeme izvođenja programa kod se interpretira liniju po liniju. Postoje brojni događaji, poput klika na dugme ili završetka učitavanja stranice koji će prouzrokovati okidanje, a time i izvršavanje nekog dijela koda.

Netscape je firma koja je kreirala JavaScript, ali je jezik nakon toga standardizovan od European Computer Manufacturers Association (ECMA).

Danas postoji više verzija JavaScripta (1.0, 1.1, 1.2,…), a jezik se kontinuirano razvija s razvojem interneta i web tehnologija.