Virtuelne i fizičke adrese

Razlikujemo logički i fizički memorijski adresni prostor. Adresa koju generiše procesor naziva se logička adresa, dok se adresa kojom se puni memorijski adresni registar naziva fizička adresa. Fizička adresa je adresa operativne memorije. Preslikavanje logičkih adresa u fizičke je obavezno. Fizičke i logičke adrese su identične ako se primjene metode vezivanja adresa (eng. address binding methods) u vrijeme prevođenja i punjenja programa. Ako se primjeni vezivanje adresa u vrijeme izvršavanja programa fizička i logička adresa su različite i tada se logička adresa naziva virtuelna adresa.

Upravljanje memorijom obuhvata preslikavanje adresa kao što je to prikazano na slici 1. Virtuelna adresa je adresa u programu i nju generiše procesor. Fizička adresa je adresa na računarskom hardveru. Kod savremenih računara preslikavanje iz virtuelne u fizičku adresu vrši poseban hardver koji se naziva jedinica za upravljanje memorijom (eng. Memory Management Unit, MMU). Za ovo preslikavanje adresa se kaže i da je to preslikavanje ili translacija iz logičke u stvarnu (fizičku) adresu. Hardver šalje jedinici za upravljanje memorijom fizičke adrese i na taj način vrši adresiranje glavne memorije. Kod većine savremenih mikroračunarskih sistema jedinica za upravljanje memorijom je ugrađena u čip procesora.

U okviru jedinice za upravljanje memorijom nalazi se poseban registar za relociranje adresa. Vrijednost upisana u registar za relociranje se dodaje svakoj virtuelnoj adresi.